… حکمت عبارت است از آن قوّه ای که انسان بوسیله آن قوّه فرق بین حق و باطل میگذارد .
قرآن حکمت را به فرقان هم تعبیر میکند ، فرقان یعنی آن قوّه ای که انسان فرق میگذارد .
در باطن انسان یک نوری هست که اگر قلب انسان باز بشود ، نه اینکه فرمود ( اللَّهُ نُورُ السَّمَوَتِ وَالْأَرْض ) الله نور سماوات و ارض هست ، الله نور انسان هست ، پس بنابراین در باطن انسان نور الله وجود دارد ، منتها نور الله به ظاهر ما وارد نمیشود ، چرا ؟ چون این نور باید از دریچه قلب به درون انسان بپاشد . اگر دریچه قلب بسته بود ، در اینجا وجود انسان تاریک و ظلمانی است ، اگر دریچه قلب باز بود و آن نور الله به درون وجود انسان پاشید ، این نور یک نوری است که فرقان است، یعنی بوسیله این نور فرق میگذاریم .
وقتی این خانه تاریک باشد ، نمیدانیم که در و دیوار و اشیاء کدام است و وقتی که چراغ روشن میشود در و دیوار و پنجره و فرش و پرده و … میبینیم ، در اینجاست که فرق میگذاریم .
یک راننده اتومبیل وقتی شب از اینجا میخواهد به مشهد و یا تهران برود ، اگر اتومبیلش نور نداشته باشد ، نمیتواند بین جاده و بیراهه فرق بگذارد ، اگر چراغ های اتومبیلش نور داشت و اتومبیل روشن بود میفهمد که راه از بیراهه کجاست .
چرا خیلی از اوقات شک میکنیم ؟ میگوئیم این کار را بکنم و یا نکنم ؟ با این آدم شریک بشوم و یا شریک نشوم ؟ و … چرا شک میکنیم و استخاره میکنیم ؟ به خاطر اینست که نور نداریم .
دقّت بکنید این نوری که در باطن انسان هست ، باطن ها را روشن میکند و نه ظاهر را .
نور چراغ ظاهر را روشن میکند و ما همدیگر را میبینیم و در و دیوار و … را تشخیص میدهیم و آن نوری که در باطن انسان هست باطن های دیگران روشن میکند ( نه اینکه خودش باطنی است ، باطن ها را روشن میکند ) .
سوره انفال ، آیه۲۹
اِن تَتَّقُوا اللهَ یَجعَل لَکُم فُرقانا
تقوا به شما فرقان جدایی از حق و باطل را میدهد.
این فرقان همان حکمت است . خداوند فرمود که : سوره بقره ، آیه ۲۶۹
یُؤتِی الحِكمَةَ مَن یَشاءُ ومَن یُؤتَ الحِكمَةَ فَقَد اوتِی خَیرًا كَثیرًا
خداوند به هر کس که خودش صلاح بداند حکمت میدهد و اگر به کسی هم حکمت داد ، خیر کثیری به او داده است .

یکی از مصادیق خیر کثیر وجود مقدّس حضرت زهرا سلام الله علیها هست که ( إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَر ) کوثر یعنی خیر کثیر ، حکمت را هم میگوید خیر کثیر . یعنی اگر انسان به مقام این حکمت برسد ، یعنی به مقام فاطمی دست پیدا کرده است ، به روحانیّت فاطمی دست پیدا کرده است و خیلی مقام است ، یعنی وجودش متّصل به وجود حضرت زهرا شده است و میتواند از آن چشمه صاف و گوارا علم به دست بیاورد ( برکت ها به دست میاورد ).
حالا چطور این فرقان و حکمت را به دست بیاوریم ، قرآن میفرماید : ( اِن تَتَّقُوا اللهَ یَجعَل لَکُم فُرقانا ) این فرقان را با تقوا به دست بیاور . یعنی با عمل صحیح به دست بیاور ، با ترک محرمات و اتیان واجبات و ترک لهویات و ترک کثرات و … به دست بیاور …
ایشان میفرماید که اگر انسان در لطایف صُنع خدا فکر بکند به مقام حکمت میرسد ، هم فکر و هم تقوا با هم ، انسان از لحاظ عملی تقوا ..